Ciekawostki Historyczne

Z miejscowości zlokalizowanych na terenie gminy najciekawszą historię mają niewątpliwie Płowce, leżące na historycznym szlaku Kruszwica – Brześć Kujawski. Tak pisał o nich Oskar Kolberg: „ Do znakomitszych wsi na Kujawach należą Płowce o milę od Radziejowa; włość rozległa, pamiętna zwycięstwem Łokietka nad Krzyżakami roku 1331, z pomnikiem tej bitwy i księgozbiorem familijnym założonym przez niegdyś kasztelana Biesiekierskiego”1. W źródłach historycznych Płowce występują od roku 1103 jako Plavcis, a od 1308 jako wieś kmieca Płowce lub Blewo.

Przynależność administracyjna Płowiec ulegała w ciągu wieków licznym zmianom. W 1793 roku Płowce znalazły się pod zaborem pruskim w departamencie piotrkowskim, od 1795 roku należały do departamentu poznańskiego. Lata Księstwa Warszawskiego to okres przynależności do departamentu bydgoskiego. Po utworzeniu Królestwa Polskiego wieś znalazła się w obwodzie kujawskim województwa mazowieckiego (gmina Osięciny). W roku 1867 Płowce należały do powiatu włocławskiego guberni warszawskiej, rok później – do powiatu radziejowskiego, w 1871 roku – do powiatu nieszawskiego. W okresie I wojny światowej wieś znalazła się w powiecie włocławskim, by po jej zakończeniu stać się częścią powiatu nieszawskiego z siedzibą w Aleksandrowie Kujawskim. W latach 1918 – 1939 Płowce należały do gminy Osięciny. W czasie II wojny światowej zostały włączone do Rzeszy. Po 1945 roku Płowce powróciły do gminy Osięciny, powiat nieszawski. W 1955 roku w Płowcach utworzono gromadzką radę narodową, a w 1972 wieś weszła w skład gminy Radziejów.

W XIV wieku Płowce były wsią rycerską, pod koniec XV stanowiły własność królewską. Kupno Płowiec przez Jana Leszczyńskiego w 1580 roku zmieniło ich status – stały się wsią szlachecką. Właścicielami Płowiec byli kolejno: Działyńscy, Ossowscy, Schliebenowie, Walewscy i Dąmbscy. W 1763 roku Płowce stały się własnością Biesiekierskich2. W tym czasie wieś liczyła 41 domów i 257 ludzi, w tym 60 w rodzinach półrolników, 30 zagrodników, 21 komorników, 17 rzemieślników, 5 karczmarzy, 20 służących, 80 chodzących za pracą, 3 skotarzy i 21 żebraków.

Biesiekierscy dbali o rozwój majątku. Kolejni właściciele udzielali się w życiu społecznym i politycznym, stąd też Płowce stały się miejscem częstych zjazdów szlachty zdążającej na sejmiki do Radziejowa i z nich powracającej.

W drugiej dekadzie XIX wieku ówczesny właściciel Płowiec, Antoni Biesiekierski, zakłada archiwum i bibliotekę dworską. W ocenie Franciszka Salezego Dmochowskiego dobra płowieckie były jednym z najciekawszych zespołów dworsko – parkowych na Kujawach.

Ostatnim właścicielem Płowiec był Jan Biesiekierski, zasłużony dla organizacji 600 – lecia bitwy płowieckiej. W czasie wojny rodzinę Biesiekierskich wysiedlono do Generalnej Guberni, a w majątku ustanowiono niemieckiego zarządcę.

Po II wojnie światowej dobra płowieckie stały się własnością Skarbu Państwa. We dworze rozpoczęła działalność szkoła powszechna.

Uroczystości płowieckie 24 września 1961 roku zakończyły się oddaniem do użytku nowej szkoły – Pomnika Tysiąclecia. Dwór zaczął pełnić funkcję domu nauczyciela, a w 2001 roku stał się także siedzibą Gminnej Biblioteki Publicznej.

1 O.Kolberg, Kujawy cz.I, Kraków 1962, s.32

2 L.Bokota, P.Bokota, G.J.Budnik, Płowce.Dwór [w:] Materiały do dziejów rezydencji w Polsce. Kujawy wschodnie pod red.S.Kunikowskiego, Włocławek 2001,t. I, cz.2, s.144

 

.

Copyright © 2019. Wszystkie Prawa Zastrzeżone Gminny Ośrodek Kulturalno-Biblioteczny w Czołowie.